Það er kosið í dag til Stúdentaráðs og Háskólaráðs í Háskóla Íslands. Ég hvet alla þá sem hafa aðgang að uglu að nýta sér atkvæðisrétt sinn og kjósa Vöku, X-A!

Veturinn 2008-2009 tók Háskóli Íslands gott og þarft framfaraskref í átt að betri þjónustu við Stúdenta. Eftir margra ára baráttu Stúdenta var loks hægt að taka upptöku- og sjúkrapróf strax eftir annarprófin eða í janúar og desember. Var þetta af flestra mati góð þróun og skref í rétta átt fyrir Háskóla sem vill láta taka sig alvarlega og keppist um að veita stúdentum bestu mögulegu þjónustu sem íslenskur Háskóli getur veitt.

Það kom því sem þruma úr heiðskíru lofti fyrir okkur Stúdenta þegar nokkrar af stærstu deildunum innan Háskólans ákváðu skyndilega að hörfa til baka með þessar breytingar og afnámu sjúkra- og upptökupróf í janúar og desember fyrir þennan vetur 2009-2010. Án nokkurs fyrirvara eða samráðs við stúdenta var þessi ákvörðun tekin þvert á reglur Háskóla Íslands. Í reglum Háskóla Íslands stendur meðal annars skýrt um próf og próftímabil að í kennsluskrá skuli birtar almennar upplýsingar um próf, þjónustu við stúdenta, réttindi þeirra og skyldur. Við það skal miðað að kennsluskráin sé birt á vef háskólans í mars ár hvert fyrir komandi háskólaár. Allar breytingar á kennsluskrá skal tilkynna stúdentum skriflega eigi síðar en við upphaf kennslumisseris.

Þessar reglur voru þver brottnar og barst ekki tilkynning til stúdenta um þessar breytingar fyrr en um mitt misseri. Í sumum deildum var ekki einu sinni haft fyrir því fyrr að breyta kennsluskrá fyrr en í lok nóvember. Það er því óskiljanlegt að Háskóli Íslands sem hefur oft verið nefndur sem flaggskip íslenskrar menntunar sýni stúdentum það virðingarleysi að brjóta sýnar eigin reglur á kostnað okkar stúdenta. Þarna kemur því miður fram það hugarfar sem stjórnendur Háskólans virðast oft hafa til stúdenta. 

Þessar breytingar koma sér sérstaklega illa fyrir okkur. Sem dæmi má nefna að nú gengur skæð flensa yfir landann og þegar dagarnir verða kaldari og veturinn færist yfir má alveg búast við því að fleiri veikist og geti þess vegna ekki tekið öll sín próf og skilað fullnægjandi námsárangri. Þessir einstaklingar geta ekki tekið sjúkrapróf í Háskóla Íslands fyrr en í júní, hérna held ég að það sé gott að staldra við og minna á að núna er 21. öldin en svona virkar þetta bara hérna megin við Vatnsmýrina! Þessir stúdentar eiga það á hættu að ná ekki nægilegum námsárangri til að fá greitt út námslánin sín sem eru oft einu tekjur þeirra yfir veturinn. Það er nokkuð hart að þurfa að bíða eftir tekjum fram í júní ef maður dettur í flensu í eina viku í desember.

Við Stúdentar höfum bent á þetta ósanngirni frá því að málið kom upp. Um 3.600 manns skrifuðu á undirskriftalista og hvöttu Háskólann til að taka til baka ákvörðun sína. Við höfum talað fyrir mjög daufum eyrum háskólayfirvalda sem kippa sér lítið upp við skoðanir Stúdenta. Enda eru ekki nein viðurlög við því þegar Háskólinn sjálfur brýtur sínar eigin reglur, bara þegar nemendum verður á. Ekki einu sinni rektor gat gefið sér 5 mínútur af sínum tíma yfir heila vikur til að taka á móti undirskriftum og hlusta á það sem stúdentar höfðu að segja.

Hvað segir þetta okkur um stjórnun Háskóla íslands? Er það þannig að rektor og aðrir stjórnendur þessarar menntastofnunar vinni hér einungis fyrir hvorn annan en ekki stúdenta. Fyrir hverja er þá Háskólinn?  Er hann bara fyrir fræðimenn til að sinna rannsóknum sínum, skrifa í fín tímarit og stúdentar eru hafðir með svo hægt sé að kalla þetta skóla. Þessi ákvörðun um breytingar á sjúkra- og upptökuprófum er því miður ekki einsdæmi um umdeildar ákvarðanir sem eru teknar á bak við stúdenta. Ég held að stúdentar eigi það skilið að á þá sé hlustað og þeir hafðir með í ráðum þegar stórar og umdeildar ákvarðanir eru teknar. Til að við getum þróað með okkur gott og farsælt háskólasamfélag þurfum við að byrja á að þróa gott samstarf og gagnkvæma virðingu. Háskóli Íslands er í virkri samkeppni við aðra skóla bæði innanlands sem utan og þess vegna minni ég háskólayfirvöld á það að engir stúdentar þýðir enginn Háskóli.

Allir vildu Lilju kveðið hafa er máltæki sem á vel við þegar kemur að nýjum úthlutunarreglum LÍN. Ég las í einhverju Röskvu riti í gær skemmtilega grein eftir oddvita og spunameistara Röskvunnar, Bergþóru Snæbjörnsdóttur, þar sem hún heldur því fram að Vaka hafi ekkert komið að nýju úthlutunarreglum LÍN og þessi hækkun hafi bara verið sjálfgefin. Ekkert hafi heyrst frá Vökufólki heldur hafi starfsfólk Stúdentaráðs séð um þá vinnu. Ég efast nú um að ég þurfi að minna hana Bergþóru á hvernig kosningarnar fóru síðasta vetur og að Vaka stýrir nú starfi Stúdentaráðs. Ég væri svo sem alveg til í að minna hana á það á hverjum degi, það er ekki vandamálið.

Það er alveg á hreinu að aldrei hafa kjör stúdenta og tilraunir þeirra til að fá leiðréttingu kjara sinna hljómað jafn hátt eins og núna í vor og sumar. Þetta byrjaði allt 16. apríl með glæsilegum borgarafundi sem haldinn var í Háskólabíó fyrir Alþingiskosningarnar. Þar komu saman fulltrúar stjórnmálaflokkanna á pallborði til að ræða kjör stúdenta og svara spurningum. Einnig hélt Vaka svipaðan framboðsfund á Háskólatorgi til að skerpa á kröfum stúdenta um betri kjör. Í framhaldinu komu fundir sem við sátum með ráðherra, áskoranir voru skrifaðar og blaða-, útvarps- og sjónvarpsviðtöl voru tekin þar sem við viðruðum hugmyndir að lausnum. Stúdentaráð stóð síðan fyrir meðmælafundi á Austurvelli 11. júní til að mótmæla engri hækkun námslána. Hérna er kannski lag að staldra við og minna oddvitann og spunameistarann á hvaða fylking stýrir Stúdentaráði þetta starfsárið.

Í þessari fróðlegu grein talar oddvitinn og spunameistarinn einnig um að námsmenn hafi lítið sem ekkert vægi innan stjórnar eigin lánasjóðs heldur fari kjarabaráttan alfarið fram undir hæl stjórnvalda. Þetta finnst mér frábært að heyra, það er þó greinilegt að það hafa orðið miklar framfarir eftir að ég settist í stjórn LÍN ef þetta hefur verið svona þegar Röskva átti sína fulltrúa þarna inni. Það er þá ekki skrítið að lítið sem ekkert hafi orðið ágengt í þessum málum þegar Röskva stýrði viðræðunum fyrir hönd stúdenta síðustu árin. Þau hafa greinilega bara fengið allt upp í hendurnar og verið bara nokkuð sátt. Námslánin hafa rétt slefað yfir 100 þúsund krónurnar og „árangurinn" prentaður á rándýran pappír fyrir hverjar kosningar til að reyna að sannfæra stúdenta um að þau sé eina fólkið sem sé treystandi fyrir Lánasjóðsviðræðunum. Við sjáum það núna.

Eftir að hafa setið um 20 fundi til að komast að niðurstöðu hvernig úthlutunarreglurnar skildu líta út var  tekið af skarið og þær samþykktar nánast án breytinga af meirihluta stjórnar LÍN. Við fulltrúar stúdenta í stjórn LÍN kusum gegn nýju reglunum í vor og neituðum að skrifa undir. Við sögðum ekki bara ,,já og amen" eins og oddvitinn og spunameistarinn virðist halda að sé eina leiðinn. Það er kannski rétt að rifja upp hvernig reglurnar voru samþykktar vorið 2008 í meirihluta Röskvu en það er hægt HÉR.

Á næsta stjórnarfundi eftir að meirihlutinn samþykkti reglurnar lögðum við stúdentar fram bókun þar sem við kröfðumst þess að lögfræðingur væri fenginn til meta hvort nýju reglurnar stæðust lög sjóðsins sem segja hlutverk hans vera að tryggja  öllum jafnrétti til náms. Þessari bókun var hafnað þar sem það þótti nokkuð víst að sjóðurinn uppfyllti ekki þessa lagalegu skyldu sína. Þarna voru hjólin farin að rúlla aftur og mikil vinna fór af stað innan ráðuneytanna til að finna auka fjármagn fyrir kröfuharða stúdenta sem voru ekkert á því að gefa eftir. Sú vinna skilaði sér loks nú í september með 20% hækkun námslána sem er meiri hækkun en elstu menn muna í einu stökki  og er vægast sagt glæsilegur árangur.

Tekjuskerðing upp á 35% voru þó vonbrigði. En eftir að hafa átt samtal við menntamálaráðherra þar sem hún sagði að þetta væri bara tímabundin hækkun meðan ástandið í þjóðfélaginu væri eins slæmt og það er þá hef ég trú á því að það lækki fljótt. Við munum allavega ekki gefa neitt eftir í þeim málum og sækja fast að því, líkt og gert var með hækkun framfærslunnar. Hækkun tekjuskerðingar kom til svo mögulegt væri að hækka framfærsluna enn meira en því til bóta kemur frítekjumark upp á 750 þúsund krónur upp á móti. Nýjar úthlutunarregur kalla fram hækkun hjá um 80% námsmanna eða öllum þeim með árstekjur undir 1.760.000 kr.

Það er nefnilega þannig að í Vöku er skynsamt fólk, og það er eins og oddvitinn og spunameistarinn geri sér ekki grein fyrir að það er ekki bara nóg að skrifa grein í blaðið. Við förum og tölum við fólk, leitum að sáttarleiðum og hjálpum til við að finna lausnir. Ef oddviti og spunameistari Röskvu hefði ekki eitt helmingi starfsársins erlendis þá kannski vissi hún betur og væri meira inni í málunum. Það er nú bara þannig að Vaka er hagsmuna- og framkvæmdarafl stúdenta sem er alltaf til staðar.

Það að Röskvan reyni að slá sandi í augu stúdenta og sannfæra fólk um að svokölluð ,,Röskvuleið" hafi verið farin er nú bara nokkuð hlægilegt. Enn og aftur finnst mér ég verða að minna þau á hvaða fylking stýrir nú starfi Stúdentaráðs. Ef nýjar úthlutunarreglur fela í sér hina svokölluðu ,,Röskvuleið", af hverju var hún þá ekki farinn öll þau ár sem Röskva sat í meirihluta Stúdentaráðs og stýrði Lánasjóðsviðræðunum fyrir hönd stúdenta.  Það er þá sjálfsagt þannig að þau eru best geymd sem minnihluti því einungis þannig virðast þau koma einhverju í verk!

Ef enginn hækkun verður á krónutölu til Lánasjóðs Íslenskra námsmanna er um gífurlega kjaraskerðingu að ræða til námsmanna. Það er mín skoðun að með þessari ákvörðun er gengið mjög nærri lögum sjóðsins en þar stendur „Hlutverk Lánasjóðs íslenskra námsmanna er að tryggja þeim sem falla undir lög þessi tækifæri til náms án tillits til efnahags." Með því að halda framfærslu við 100.000 krónurnar er verið að gera háskólamenntun að forréttindum hina ríku. Eins og framfærslan er reiknuð núna er gert ráð fyrir að námsmaður geti unnið sér inn rúma milljón yfir sumarið en það eru mjög óraunhæfar tölur. Atvinnumöguleikar námsmann hafa dregist saman frá því sem áður var og núna er útlit fyrir að stór hluti þeirra nái ekki endum saman. Þá er eina leiðin ef ekki vinna fæst að leita til einhverskonar bóta, hvort sem er félagslegur styrkur sveitarfélaga eða atvinnuleysisbætur.  

Við núverandi stöðu í þjóðfélaginu er ljóst að fjármagnsþörf Lánasjóðsins mun aukast frá undangengnu skólaári, fjölgun námsmanna er veruleg og ljóst þykir að námsmenn munu í auknum mæli leita eftir aðstoð frá LÍN. Í dag eru þúsundir námsmanna lánþegar hjá LÍN og eru lánin ein af undirstöðum jafnréttis til náms. Mikilvægara er því nú en nokkru sinni fyrr að reisa skjaldborg um Lánasjóðinn og tryggja honum það fjármagn sem hann þarf til að sinna hlutverk sínu við að tryggja þeim námsmönnum sem falla undir lög um sjóðinn, tækifæri til náms án tillits til efnahags.

Með fjárfestingu ríkisins í LÍN er verið að fjárfesta í framtíðinni. Fjárfestingin skilar sér margfalt til baka í vel menntaðri kynslóð sem tekur virkan þátt í að efla íslenskt þjóðfélag.

Námsmannahreyfingarnar munu ekki skrifa undir þessar úthlutunarreglur án frekari  hækkanna. Boðað hefur verið til samstöðufundar námsmanna við Austurvöll fimmtudaginn næstkomandi  11. júní. Fundurinn hefst kl. 16:00 og eru námsmenn allir hvattir til að mæta, sýna samstöðu og mótmæla því skelfilega ástandi sem stúdentar munu búa við næsta vetur, verði ekkert að gert!

	Ekkert svigrúm til hækkana
Ábyrgðarmaður færslu Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Bréf sem Stúdentaráð Háskóla Íslands sendi á alla ráðherra ríkisstjórnar í dag.

" Kæri ráðherra,

 Stúdentaráð Háskóla Íslands finnur sig knúið til að koma eftirfarandi á framfæri vegna ákvörðunar sem framundan er um sumarannir við Háskóla Íslands.

 Stúdentaráð óskar þess að komið verði á sumarönnum við Háskóla Íslands, helst með tilheyrandi kennslu, en til vara með fjarnámi og ágústprófum. Þetta myndi veita þeim þúsundum námsmanna sem standa nú frammi fyrir atvinnuleysi tækifæri á að stunda nám yfir sumartímann og fá um leið sumarlán hjá LÍN.

 Samkvæmt könnun sem Stúdentaráð Háskóla Íslands gerði á dögunum blasir atvinnuleysi við tæplega 13.000 námsmönnum í sumar. Fái þessir stúdentar ekki tækifæri á sumarnámi eiga þeir ýmist rétt á atvinnuleysisbótum eða fjárhagsaðstoð frá sínu sveitarfélagi. Í dag eru atvinnuleysisbætur um 150.000 kr. á mánuði eða 50% hærri en grunnframfærsla námslána. Fjárhagsaðstoð sveitarfélaga er á bilinu 115.000-120.000 á mánuði eða 15-20% hærri en grunnframfærsla námslána. Það myndi því kosta sveitarfélögin um 4,68 milljarða að veita 13.000 stúdentum fjárhagsaðstoð yfir sumartímann. Kostnaður við að hafa 13.000 námsmenn á námslánum væri um 3,9 milljarðar sem síðar fást endurgreiddir með vöxtum og verðbótum.

 Stúdentaráð hvetur ráðamenn þjóðarinnar til að veita Háskóla Íslands og Lánasjóði íslenskra námsmanna fjármagn svo mögulegt verði að koma á sumarönnum við Háskóla Íslands. Fjárhagsaðstoð félagsþjónustu sveitarfélaga og atvinnuleysisbætur eru óendurkræfir styrki en sumarlán hjá LÍN eru greidd til baka enda í lánsformi.  Stúdentaráð leggur áherslu á þá þjóðhagslega hagkvæmni sem fælist í því að stúdentar leggðu stund á nám í sumar, í stað þess að lifa á atvinnuleysisbótum eða fjárhagsaðstoð sveitarfélaganna.

 Tvennt er í stöðunni, ýmist að gefa stúdentum kost á sumarnámi við Háskóla Íslands og lána þeim framfærslu frá LÍN, eða að láta sveitarfélögin og atvinnuleysistryggingarsjóð gefa þeim 15-50% hærri framfærslu.

 Stúdentaráð hvetur ráðherra ríkisstjórnarinnar til að velja fyrri kostinn - endurvekja sumarannir við Háskóla Íslands og veita stúdentum kost á sumarláni hjá LÍN."

	Ódýrara að veita námslán áfram
Ábyrgðarmaður færslu Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt